Drama als werkvorm

Drama lijkt niet de meest voor de hand liggende werkvorm voor kinderen met autisme. Kinderen met autisme vinden het bijvoorbeeld moeilijk om zich in te leven in een rol en/of met andere kinderen samen te werken. In hun spelontwikkeling doen ze minder snel vaardigheden op die andere kinderen in hun natuurlijke spel wel ontwikkelen. Spel is voor deze kinderen een hele veilige manier om grenzen te verleggen en de wereld om hun heen te ontdekken. Deze vaardigheden kunnen ze op een meer bewuste en gestuurde manier aangeboden krijgen in een dramales.

Doordat mensen in het autistisch spectrum een andere waarneming hebben van de wereld, komen ze ook op andere ideeën die heel verassend kunnen zijn. Toch hebben ze meestal niet de intentie om creatief of origineel te zijn in hun spel. Dit komt omdat er sprake is van een beperkt zelfbewustzijn in het spel. Ze denken niet na over de intentie van hun spelhandelingen: waarom ze iets gebruiken of welke functie iets kan hebben voor een rol? Ze hebben weinig reflectievermogens, waardoor ze geen afstand nemen van hun eigen spel en erover nadenken. Deze vermogens kunnen in een dramales heel goed getraind worden.

Zelfbewustzijn in het spel. Probeer de kinderen stapsgewijs en spelenderwijs bewust te maken van de volgende vragen:

• Wie ben je?
• Welke rol speel je?
• Wat doe je?
• Wat heb je net gedaan?
• Past wat je gedaan hebt bij de rol die je speelt?
• Wat voor houding, mimiek, stem, voorwerpen passen er bij een bepaalde rol?
• Waarom gebruik je deze houding, mimiek, stem of voorwerpen voor een bepaalde rol?

Soms kunnen ze blijven steken in hun spel doordat ze het onderscheid tussen spel en werkelijkheid niet meer kunnen zien. Geef daarom duidelijk en concreet aan wanneer iemand zijn rol moet loslaten en weer gewoon zichzelf is. Wanneer het zelfbewustzijn en het reflectievermogens groeit, zullen ze dit onderscheid beter kunnen maken.

Tips voor het maken  van een dramales

Kies een concreet onderwerp of thema die kan fungeren als kapstok voor de drama les.

• Begin met een les waarbij de hele groep betrokken is.
• Het is minder eng om allemaal tegelijkertijd hetzelfde te doen, dan dat een kind iets voor de anderen voor moet doen.
• Kinderen vinden het over het algemeen veilig om eerst iets te imiteren voordat ze zelf iets moeten bedenken.
• Vertrek vanuit de belevingswereld van de kinderen.
• Maak gebruik van de specifieke interesses van de kinderen als veilige opstap.
• Probeer variaties in deze interesses aan te brengen.
• Gebruik visueel en auditief lesmateriaal, maar beperk het aanbod.
• Gebruik muziek bij lessen die over emoties gaan.
• Deel complimenten uit wanneer iets goed wordt gedaan.
• Eindig de les met een cooling-down zodat de kinderen weer rustig worden.